Vandaag een gastblog van Chris Kok. Chris is singer/songwriter en docent Songwriting aan de DSOPM in Amsterdam. Zijn boek over songwriting is gratis online te lezen. Op Tower of Song heeft hij vandaag 8 tips voor je, tegen iets waar we allemaal wel eens tegenaan lopen: een Writer’s Block.

Door: Chris Kok

Vrijwel iedereen die liedjes schrijft maakt het wel eens mee: het schrijven gaat niet meer. Je hebt geen inspiratie. De liedjes die je wel schrijft, vind je maar niks. Je dwingt jezelf keer op keer het te proberen, maar ergens zit een blokkade: de gevreesde Writer’s Block.
Meestal gaat het vanzelf weer weg. Als dit echter niet gebeurt, is het wellicht tijd om het probleem eens goed onder de loep te nemen. In dit artikel leg ik uit wat een writer’s block precies is, en hoe je er voor eens en voor altijd van af komt.

Wat is een Writer’s Block?

Writer’s Block is een verzamelterm voor alle vormen van psychologische blokkades die de kraan van je creativiteit dichtdraaien. Deze blokkades hebben verschillende oorzaken. Ga bij jezelf na welke van de volgende je herkent, en gebruik de tips om ervan af te komen.

1. Gun Jezelf Tijd, Ruimte en Energie

Je hebt te weinig tijd, de televisie staat te hard, je telefoon gaat steeds af, je hebt honger… Er zijn duizenden dingen die je kunnen afleiden van het schrijven.

Oplossing: gun jezelf tijd, ruimte en energie! Verschillende artiesten hebben verschillende manieren van werken. Om productief te kunnen zijn, moet je een werksituatie creëren die voor jou werkt. Dat betekent dat je (genoeg) tijd moet vrijmaken, een plek moet hebben waar je niet wordt gestoord, telefoon en internet uitschakelt en van tevoren wat hebt gegeten zodat je genoeg energie hebt.

“The accepted narrative that the rock and roll singer is driven by desire and demons, and out bursts this amazing, perfectly shaped song that had to be three minutes and 12 seconds. This is the romantic notion of how creative work comes to be, but I think the path of creation is almost 180 degrees from this model.”

– David Byrne

2. Mik niet op perfectie

Angst om te falen, angst om een slechte (of erger nog – een middelmatige) kunstenaar te zijn: het is de voornaamste reden waarom mensen stoppen met dingen maken. Als je niets maakt, kun je ook niets slechts maken. Als je niets af maakt, behoudt alles immers zijn potentie voor perfectie.
De angst uit zich, behalve in uitstel, ook in zelfkritiek. Elk idee wat je hebt, schiet je bij voorbaat al af, omdat het niet meteen geweldig lijkt.

Oplossing: heb moed! Blijf jezelf eraan herinneren waarom je dit doet. Je doel moet niet zijn om iets briljants te maken, maar om iets te maken. Schrijf omdat het leuk is, en een stuk minder geld kost dan een psycholoog.
Zelfkritiek kan natuurlijk heel  nuttig zijn. Het is heel goed dat je kritisch bent over je werk, dat is wat je een goede kunstenaar maakt. Maar geef deze kritiek nadat je iets hebt afgemaakt, en vooral niet daarvoor!

“One of the hardest things of all is to start. Just sitting down and getting over your own intimidations. Every professional songwriter I know – people who do it 100% for their living – is terrified every time they sit down to write. You’re always convinced that your next song is going to be your last, or that it’s going to be your worst, or that you’ll never be able to write anything as good as your hit. It’s a constant terror. I think all artists live in a constant state of terror. And part of our job is to know our own chaos well enough to be able to make sense of it when you can.”

– Janis Ian

3. Vergelijk jezelf niet met anderen

Het stomste wat je kunt doen, is je afvragen waarom je niet zo goed / productief / succesvol / mooi / interessant / origineel bent als iemand anders. Dit kan je creativiteit compleet verlammen.

Oplossing: vergelijk jezelf niet met andere artiesten. Laat je door hen inspireren, maar wees je bewust van wie jij bent. Verwacht niet dat jouw stem kan wat die van Beyoncé kan. Verwacht niet dat je zo briljant en veel schrijft als Bob Dylan. Jij bent je eigen persoon, met je eigen talenten, zwaktes, omstandigheden en persoonlijkheid. Je bent uniek, en jouw liedjes zullen dit ook zijn. Focus op je sterke kanten en werk aan de zwakke. Wees eerlijk tegen jezelf over wie en wat je bent!
Originaliteit is zeker iets om naar te streven, maar vergis je niet: kunst is gebaseerd op het recyclen van bestaande ideeën.

“I’d never compare myself to Freddie Mercury because I look up to him far too much.”

– Mika

4. Zoek inspiratie

De meest genoemde reden waarom mensen niet schrijven is een gebrek aan ‘inspiratie’. Ze weten niet waar ze over moeten schrijven. Ze spelen steeds maar weer dezelfde akkoorden. Ze wachten en wachten, maar de inspiratie wil maar niet komen.

Oplossing: als je geen inspiratie hebt, moet je het gaan halen. Er zijn ontelbare bronnen van inspiratie om je heen, je hoeft er alleen maar bewust van te worden. Alles kan je inspireren, van een vreemdeling op straat tot een goeie film.

“You can’t wait for inspiration. You have to go after it with a club.”

– Jack London

5. Ga terug naar de essentie

Soms kom je midden in het schrijven van een lied vast te zitten. Je hebt geen idee waar je heen moet, wat je moet vertellen. Je hebt iets wat werkt, maar het is niet af, en je hebt geen idee hoe je verder moet.

Oplossing: als je midden in je liedje vast komt te zitten, moet je misschien worden herinnerd aan (of simpelweg besluiten) waar het eigenlijk over gaat. Wat vormde de aanzet van dit liedje? Was het een beat die je tof vond, was er iets wat je wilde zeggen? Stel vast wat het liedje moet ‘zeggen’, kijk dan wat het al zegt, en wat er nog gezegd moet worden. Misschien zegt het wel helemaal niets, en kun je beter iets nieuws beginnen.
Goed om te onthouden: je hoeft niet heel veel passie te hebben voor het liedje wat je aan het schrijven bent, om het af te kunnen maken. Echter, als je dat wel hebt, is het proces en het resultaat des te mooier.

“To be successful, the first thing to do is fall in love with your work.”


- Sister Mary Lauretta

6. Zet een deadline

Als je denkt ‘tja, dit liedje kan ik ook later afmaken’, of ‘ik heb vandaag niet zo’n zin in schrijven, komt morgen wel weer’, dan kan het voorkomen dat ‘later’ of ‘morgen’ nooit komt, en je dus niets produceert.

Oplossing: zet een deadline voor jezelf. Of het nu een opnamesessie is, of een optreden, of een afspraak met een andere songwriter. Er is geen betere manier om jezelf te motiveren dan het idee dat je anderen of jezelf teleurstelt door een deadline te missen!

“I love deadlines. I like the whooshing sound they make as they fly by.”

– Douglas Adams

7. Gooi je liedjes de wereld in

Als je liedjes in een la belanden (of een mapje op je computer) nadat je ze hebt geschreven, kan het zijn dat je de motivatie verliest om ze überhaupt te schrijven. Sommige mensen maken liedjes voor zichzelf en hebben absoluut niet de behoefte ze met de wereld te delen. Voor de meeste mensen is het echter leuk en belangrijk om ze een publiek te geven.

Oplossing: doe optredens, zet je liedjes online, maak video’s, doe wat je wil, maar zorg dat je feedback krijgt! Reacties zijn ontzettend motiverend. Ze kunnen je veel leren over hoe anderen (jouw) muziek ervaren. Als songwriter heb je een totaal ander beeld van je eigen werk.
Je hoeft niet eens altijd met iemand te praten over je werk om feedback te krijgen. Simpelweg je eigen muziek luisteren waar iemand anders bij is, stelt je in staat het door hun oren te horen.
Helaas kun je ook negatieve reacties krijgen. Soms heb je hier wat aan. Soms zijn het gemene, nutteloze opmerkingen. Hiervoor zul je dus wel een dikke huid moeten ontwikkelen. Vergeet niet dat smaken verschillen.

“The people who are listening did not write the song. You have to learn how to listen as a listener. You have to shed attachment to things. Bouncing things off of people is so important to me. When I write something, no matter how abrupt it is, I send it to friends. I need feedback. A lot of younger bands will have a one minute intro before any singing comes in, and you’re like, “Dude, I’m bored. I’m bored!” And they’re like, “But dude, it’s so cool because it changes here, it does this.” Like, no, I didn’t get that from it, and nobody else is gonna get it from it.“

– Anthony Raneri

8. Neem een pauze

Soms zie je door de bomen het bos niet meer. Je bent verdwaald in een woud van woorden en akkoorden, en het proces wordt vervelend. Je vindt het niet meer leuk.

Oplossing: neem een pauze! Ga naar buiten, ga wandelen in het park. Doe een dutje, neem een douche. Eet een boterham. Ga je instrument oefenen, speel wat covers. Dit zijn vaak de momenten dat je de beste ideeën krijgt, omdat je onderbewuste de kans krijgt om de problemen met je liedje op te lossen. Soms moet je gewoon wat afstand nemen om te zien wat je nu eigenlijk hebt.
Als je heel veel aan het schrijven bent geweest, moet je misschien wat langer pauzeren. Dwing jezelf een maand niet te schrijven. Je zult met ongekend enthousiasme terugkeren naar je instrument!
Je kunt ook een tijdje een andere kunstvorm proberen. Schrijf een kort verhaal, of maak een schilderij. Doe een acteerworkshop, ga beeldhouwen. Dit kan wonderen doen voor je creatieve geest! En wie weet, misschien vind je het stiekem wel veel leuker dan liedjes schrijven.

“I’d spent five hours that morning trying to write a song that was meaningful and good, and I finally gave up and lay down. Then, “Nowhere Man” came, words and music, the whole damn thing, as I lay down… Songwriting is about getting the demon out of me. It’s like being possessed. You try to go to sleep, but the song won’t let you. So you have to get up and make it into something, and then you’re allowed sleep.“

– John Lennon

Als je deze tips opvolgt, zou je in principe nooit meer last moeten hebben van writer’s block. Vergeet niet om ze regelmatig weer terug te lezen! Als je toch vast blijft zitten, stuur me dan gerust een berichtje of laat een reactie achter onder dit artikel, dan kijk ik of ik je kan helpen.

Voor meer uitleg over writer’s block en andere aspecten van songwriting, bezoek Chris’ website: Songwriting Guide. Veel schrijfplezier!

“I’m not convinced that there’s any such thing as “writer’s block.” I suspect that what we like to call “writer’s block” is actually a failure of nerve or a failure of imagination, or both. If you’re willing to take chances, risk ridicule, and push the envelope, and if you’ve managed to hold on to your imagination (the single most important quality a writer can possess, even slightly more important than an itchy curiosity and a sense of humor), then you can dissolve any so-called block simply by imagining extraordinary, heretofore unthinkable solutions, and/or by playing around uninhibitedly with language. You can imagine or wordplay your way out of any impasse. That’s assuming, of course, that you’re talented in the first place.“

– Tom Robbins