Boek review: Pat Pattison – Writing Better Lyrics

I took a class with a great teacher named Pat Pattison… I learned a lot in that class…and I still read that book, Writing Better Lyrics. I think it’s great.”

– John Mayer

Boeken over songwriting vormen soms een heikel punt onder muzikanten. Want, moet je noten kunnen lezen om een mooi liedje te schrijven? En is de popmuziek niet juist ontstaan als rebellie tegen de huidige normen? Als je je teveel bezig houdt met ‘de regels’, heb je dan nog wel plezier in het schrijven?
Pat Pattison, professor aan de Berklee College of Music en schrijver van diverse boeken over songwriting, geeft in één van zijn boeken zelf het beste argument om je te blijven ontwikkelen als songwriter: “There are no rules, only tools.” Het geeft goed weer wat een goed songwriting-boek zou moeten bieden: gereedschappen om betere teksten te schrijven in een handboek om altijd op terug te vallen. Vandaag bespreken we Pattison’s Writing Better Lyrics.

Grammy’s
Pat Pattison doceert sinds jaar en dag Lyric Writing en Poetry als professor aan het Berklee College of Music in Boston (Massachusetts, Verenigde Staten). Dit is de grootste, onafhankelijke academie voor moderne muziek ter wereld, befaamd om haar studierichtingen in jazz en pop en de grote hoeveelheid bekende, afgestudeerde musici. Sinds haar begin, in 1945, zijn er 266 Grammy Awards uitgedeeld aan haar alumni, om maar wat te noemen.

Gelukkig blijft zijn kennis niet alleen binnen de muren van het Berklee, maar deelt hij dit, samen met zijn humor, ook met de rest van de wereld, bijvoorbeeld in Writing Better Lyrics. In het voorwoord roemt één van Berklee’s Grammy-winnaars, Gillian Welch, het boek als een “onbetaalbare routebeschrijving door de mijnenvelden van cliché, verveling en luiheid” in teksten en een “geheim wapen” voor elke tekstschrijver.

Structuur en emotie
Toen ik het boek jaren geleden las, leidde het me in de eerste bladzijden al naar een techniek die ik in de jaren die volgden zelf zou gaan gebruiken voor vele lyrics: object writing (vorige week schreef ik hier al uitgebreid over). Ook paste ik het met succes toe als oefening in workshops, gastcolleges en masterclasses. In een vermakelijke uitleg en met duidelijke oefeningen gaat Pattison in het boek verder in op het ‘show before you tell’-principe, rijm, metrum, veelgebruikte clichés en hoe je ze kan voorkomen.

Ook ligt er een focus op de ontwikkeling in je tekst, productieve en niet-productieve herhaling en de meest krachtige zinsposities in je songtekst. Eén van zijn belangrijkste peilers is de mate waarin de structuur van je lied samen kan hangen met de emotie van je lied. Door je bewust te zijn van stabiliteit en instabiliteit in bijvoorbeeld regellengte, aantal regels en rijmschema’s ben jij kapitein van je eigen song. Dynamiek, spanningsopbouw en mate van beweging zijn niet slechts muzikale tools, een tekst alleen kan je in haar vorm de beweging – en daarmee de emotie – laten voelen.“Motion creates and supports emotion”, aldus Pattison en het schrijven van teksten is als ‘dansen tussen structuur en ideeën’.
Pattison moedigt je aan kritisch te zijn op je eigen creaties en jezelf constant te op je keuzes bevragen. De gereedschappen die hij aangeeft lardeert hij met voorbeelden uit songteksten van o.a. Paul Simon, John Mayer en Leonard Cohen.

Eindoordeel
Een boek van 292 bladzijden vraagt om een diepe duik in de technieken van het schrijven van songteksten en Pattison is een vermakelijke en wijze begeleider. Writing Better Lyrics is geen makkelijk bladerboek maar de vele voorbeelden en oefeningen maken het erg geschikt om, stapje voor stapje, je schrijven te onderzoeken en te verbeteren. De vele technieken, tips en gereedschappen waren openbaringen voor mij en ik gebruik ze dagelijks, zowel binnen de coaching als in mijn eigen teksten.
Als je er voor openstaat veel te leren en je teksten naar een hoger plan te trekken, lees dan het boek, doe de oefeningen en je zal merken dat je manier van schrijven (en je manier van luisteren!) ontwikkelt, beter wordt en je zou willen dat je het eerder had gelezen. Dit boek zou een standaardwerk moeten zijn binnen alle conservatoria en songwriting-opleidingen.

♦♦♦♦♦ (5 sterren)

I would not be the writer I am today without [Pat’s] teaching and his unique and comprehensive understanding of language, rhyme, rhythm, and structure. To this day, when I struggle with a lyric and find myself falling short, I am usually ignoring some very sound advice contained in these pages. And I read it again.”

– Gillian Welch

Het boek Writing Better Lyrics is o.a. te koop bij Bol.com. Naast zijn boeken ontwikkelde Pattison (betaalde) online cursussen voor Berklee. Tip! Ook voor Coursera creëerde Pattison een cursus songteksten schrijven, en delen hiervan zijn (tromgeroffel…) geheel gratis! In videocolleges en oefeningen worden termen en tips uit het boek behandeld.